معرفی


 

گروه پژوهشی خدمات بهداشتی و سلامت چابهار وابسته به دانشگاه تربیت مدرس از سال 1379 فعالیت خود را در زمینه‌های تحقیقاتی موردنیاز منطقه مانند مالاریا، بهداشت خانواده، بهداشت فردی، کم‌خونی دختران، کچلی، تالاسمی، سل، التور، کنترل مرگ و میر گروه‌های هدف و بسیاری از موضوعات بهداشتی موجود آغاز نمود و در سال 1382 نیز مجوز موافقت قطعی فعالیت رسمی دائمی این مرکز از سوی شورای گسترش آموزش عالی صادر شد. چابهار مردم شهرستان چابهار به دلیل وضعیت اقلیمی و فرهنگی منطقه، به بیماری‌های انگلی، عفونی و قارچی زیادی مانند مالاریا، وبا، شبه وبا، کچلی، شپش و دیگر بیماری‌ها، به صورت آندمیک و گاهی اپیدمیک مبتلا می‌شوند. مرکز تحقیقات بهداشتی و سلامت اجتماعی این دانشگاه تحقیقات گسترده‌ای را در این زمینه انجام داده و نتیجه تحقیقات را نیز به منظور پیشگیری و درمان بیماری‌های مذکور به مراکز ذیربط ارسال نموده است؛ همچنین تاکنون نسبت به آموزش بهداشت در مدارس و مناطق محروم و روستاهای شهرستان چابهار اقدام نموده و در حال حاضر فعالیت‌های تحقیقاتی گسترده این مرکز مطابق برنامه مدون، بصورت مستمر در حال اجراست.

bulletاهداف

  • بررسی و تعیین نیازهای بهداشتی و پزشکی منطقه چابهار از طریق تحقیقات علمی
  • ارائه طرح‌های تحقیقاتی به‌منظور افزایش سطح سلامت مردم
  • کاهش بیماری‌های واگیر و غیرواگیر در منطقه
  • شهرستان چابهار با توجه به اینکه منطقه آزاد شناخته شده است، می‌تواند از جهات مختلف مورد توجه تحقیقات علمی قرار گیرد؛ مانند تحقیقات دریایی و شیلات، تحقیقات اقتصادی، مدیریتی و بیمه، تحقیقات کشاورزی و بطورکلی کلیه دانشکده‌ها می‌توانند از شهرستان چابهار به‌عنوان یک زمینه تحقیقاتی دانشجویان و اساتید خود را به این مرکز اعزام نمایند.
  • ارائه نتایج تحقیقات در چابهار به سازمان‌های بین‌المللی مانند WHO و F.A.O سازمان جمعیت دنیا به‌منظور جلب حمایت‌های مالی سازمان‌های جهانی
  • ...

بطور خلاصه می‌توان هدف اصلی ایجاد مرکز را اجرای تحقیقات دانشگاهی در کلیه زمینه‌ها مانند بهداشتی و پزشکی، مدیریتی، اقتصادی دانست. ضمنا زمینه‌های افزایش سطح سلامت مردم و همچنین رشته اقتصادی و توسعه شهرستان را فراهم نماید.

bulletمعرفی چابهار و جاذبه‌های گردشگری آن

چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی کشور است که در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار دارد. لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از مناطق آزاد تجاری ایران محسوب می‌شود.
چابهار با مساحتی حدود 17هزار و 155کیلومتر در منتهی‌الیه جنوب شرقی ایران در کنار آب‌های گرم دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است و از شمال به شهرستان‌های ایرانشهر و نیک شهر، از جنوب به دریای عمان، از شرق به پاکستان و از غرب به استان‌های کرمان و هرمزگان محدود می‌شود.
همجواری منطقه آزاد چابهار با دریا و نزدیکی‌اش به مدار راس‌السرطان و قرارگرفتن درمسیر بادهای موسمی شبه قاره هند و جبهه‌های استوایی باعث شده که این منطقه آب ‌و هوایی گرمسیری، معتدل و یا رطوبت نسبی داشته باشد.
بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی، که نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آ‌ب‌های آزاد است از اهمیت فراوانی برخوردار است و سازندگی و سرمایه‌گذاری فراوانی در آن صورت می‌گیرد؛ از جمله ساخت اسکله و افزایش گنجایش بارگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما (در خلیج چابهار) و ساخت راه‌آهن به سوی آسیای میانه و احداث فرودگاه بین‌المللی.
این بندر یکی از مهم‌ترین چهارراه‌های کریدور شمال- جنوب بازرگانی جهانی است.

bulletموقعیت اقتصادی و بازرگانی چابهار

براساس پیش‌بینی محققان سازمان ملل در زمینه حمل و نقل بین‌المللی، حدود نیمی از حمل و نقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا انجام می‌شود. از مجموع ۳ کریدور حمل و نقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای این امر پیش‌بینی کرده‌اند، ۲ کریدور از ایران می‌گذرد و چابهار نقطه عبور جنوبی‌ترین کریدور شرقی ـ غربی جهان خواهد بود. این کریدور از «دروازه ابریشم» در چین آغاز می‌شود و قلب اقتصاد این کشور، یعنی استان کانتون را تغذیه کرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی می‌پیوندد و پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهم‌ترین شهرهای این ناحیه مانند کلکته، ناکپور، جایپور، حصیرآباد، کراچی و بن قاسم به چابهار می‌رسد. بندر چابهار آسان‌ترین و راهبردی‌ترین راه دسترسی به آب‌های آزاد برای ۶ کشور محاط در خشکی در آسیای میانه است.

bullet موقعیت جغرافیایی و وسعت چابهار

بندر چابهار-مرکز شهرستان- با وسعتی بالغ بر ۱۱ کیلومتر مربع در ارتفاع ۷ متر از سطح دریا قرارگرفته‌است و در ۶۰ درجه و ۳۷ دقیقه طول شرقی و ۲۵ درجه و ۱۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. فاصله هوائی شهرستان چابهار تا تهران ۱۴۵۶ کیلومتر و فاصله زمینی از طریق جاده ایرانشهر- کرمان ۱۹۶۱ کیلومتر است. فاصله بندر چابهار تا مرکزاستان ۷۳۸ کیلومتر است. این شهرستان حدوداً دارای ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی در دریای عمان است.

bulletآب و هوا

همجواری منطقه آزاد چابهار با دریا، نزدیکی به مدار رأس‌السرطان و قرارگرفتن درمسیر بادهای موسمی شبه قاره هند و جبهه‌های استوایی موجب گردیده ‌است که دارای آب هوایی گرمسیری معتدل با رطوبت نسبی باشد. این منطقه گرم‌ترین نقطه کشور در زمستان وخنک‌ترین بندر جنوبی ایران در تابستان است. متوسط دمای بیشینه (در خرداد ماه) طی یک دوره ۷ ساله ۳۱ درجه سانتی‌گراد، متوسط دمای کمینه (در دی ماه) ۱۹ درجه سانتی‌گراد، و متوسط دما در طول سال ۲۶ درجه سانتی‌گراد است. حداقل رطوبت نسبی ۶۰ درصد و متوسط رطوبت نسبی ۷۰ درصد گزارش شده‌است. متوسط بارندگی سالانه کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر در سال است که ۶۴ درصد آن در زمستان می‌بارد. به طورکلی آب و هوای چابهار دارای کمترین تغییرات در فصول چهارگانه سال است و درجه رطوبت فقط در دو ماه از سال (اردیبهشت و خرداد) بالا می‌رود؛ برای مثال، هوای شهر چابهار در تابستان از تهران خنک‌تر است.

bulletمناطق و جاذبه‌های گردشگری

خلیج چابهار

منطقه چابهار دارای خلیج‌های طبیعی متعددی است که محوریت آن با خلیج چابهار است. این خلیج طبیعی که چشم اندازی بسیار طبیعی دارد، خود میزبان ده‌ها لنج و قایق‌های صیادی است، منطقه آزاد چابهار در جوار شرقی این خلیج زیباست. در کناره‌های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره‌های بزرگی در اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ‌های رسوبی به وجود آمده که چشم‌اندازی زیبا را تشکیل داده‌است.

لیپار و دشتار

"لیپار" از مناطق زیبا و طبیعی منطقه است. تالاب لیپار در نزدیکی روستای رمین و در 15 کیلومتری شرق چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار ـ گواتر قرارگرفته است. لیپار چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای دارد. رویش گونه‌های بلوط و گزنه در آب صحنه بسیار زیبایی خلق کرده که در هیچ جای دیگر ایران دیده نمی‌شود. در این تالاب زیبا، پرندگانی چون لک لک، طاووس، کبک و مرغ ماهی خوار و... زندگی می‌کنند. کنار این تالاب زیبا نیز "دشتار" قرار دارد که بومیان به آن عروس نیز می‌گویند. علت این نامگذاری، زیبایی منطقه و وجود درختان سرسبز و خرم است که می‌تواند پذیرای علاقه‌مندان به طبیعت باشد. در این منطقه پنبه‌های وحشی به عمل می‌آید که بومیان از آن تشک و بالش تهیه می‌کنند

انجیر معابد (لور لول)

به زبان محلی‌ها کرگ، درخت بزرگی است که در نوار ساحلی چابهار می‌روید. در آن شیره سفیدرنگی جریان دارد و از درختان تیره کائوچوئی بشمار می‌آید. تاج این درخت بزرگ و پهن است و از انشعابات آن ریشه‌های نابجا می‌روید. پوست درخت صاف و خاکستری، برگ‌هایش بیضی شکل ساده و درشت است، میوه‌های آن نارنجی رنگ و به درشتی فندق و قابل خوردن است. عموماً این درختان دارای قدمتی بالای صد سال هستند و اکثراً در نزدیکی زیارتگاه‌ها قرار دارند یا قبلاً زیارتگاه بوده‌اند، در حال حاضر در روستاهای رمین، تیس کوپان، ماشی، لیپار و کوپان سر از این درخت‌ها وجود دارد.

حرا (مانگرو)

درخت شگفت انگیز و شورزی دریایی است."گینه"زیست شناس مشهور این درخت را به افتخار ابوعلی‌سینا دانشمند نامور ایرانی "اوی سینا مارینا " نامگذاری کرده است که نام علمی آن نیز هست. در زبان محلی این درخت را "تامر"(برگرفته از نامی پاکستانی) می‌نامند و عموم به آن حرا می‌گویند. این درخت که علاوه بر جنوب ایران در کرانه‌های عربستان و مصر نیز می‌روید، خواص درمانی بسیاری دارد، از مشخصات حرا این است که دانه‌اش روی درخت مادر رشد اولیه را طی کرده و سپس نهال جوان حاصل از درخت جدا شده و به مرداب می‌افتــد. منطقه حرا بیستمین تالاب ثبت شده جهانی به حساب آمده و میزبان بیش از یک‌هزار نوع ماهی و گونه‌های ارزشمند پرندگان آبزی مانند؛ فلامینگو، پلیکان، عقاب، ماهی گیر و سایر جانوران است.

رودخانه باهو کلات

در ۹۰ کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می‌شود. این رودخانه بویژه به دلیل زیستگاه تمساح ایرانی از نظر گردشگری اهمیت دارد. گاندو یا تمساح پوزه کوتاه بطور طبیعی در این منطقه زندگی می‌کند. گاندو یا تمساح پوزه‌کوتاه، بزرگ‌ترین خزنده ایران است که در ناحیه بلوچستان دیده می‌شود.

جاده ساحلی چابهار، بریس

جاده ساحلی چابهار-بریس تنها یک جاده کنار دریا نیست، بلکه راهی برای پیوند دریا و چند جاذبه طبیعی دیگر است. سواحل صخره‌ای، تالاب لیپار، کوه‌های مینیاتوری، درخت انجیر معابد، جنگل حرا و فرش خزه و جلبک از جاذبه های این جاده هستند.

کوه‌های مریخی (آریا)

کوه‌های بدبوم یا مریخی (ارتفاعات آریا) نیز یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقهً کچو تا خلیج گواتر کشیده شده‌اند و از پدیده‌های ژئومورفولوژی این ناحیه هستند. این کوه‌ها در سطح منطقه به دلیل شباهت به سطح سیارات فضایی به کوه‌های مریخی و به خاطر زیبایی به کوه‌های مینیاتوری مشهورند، "بدلند" یا "بد بوم" درواقع عبارت است از زمین‌ها و ارتفاعات لم یزرع که خود در برابر فرسایش به این شکل در آمده‌اند. بارش شدید باران و بادها موجب تولد اشکال جدیدی در این بدلندها شده‌اند. کوه‌های مریخی از 35 کیلومتری شرق چابهار آغاز و ده‌ها کیلومتر به طرف شرق ادامه یافته و دارای قله‌های مدور حاصل از فرسایش است. در این کوه‌ها به وفور می‌توان فسیل آبزیان از جمله صدف‌ها را یافت که نشان‌دهنده این است که این منطقه هزاران سال قبل به دفعات در زیر آب بوده است.

صنایع دستی

چابهار از نقاطی است که شرایط جغرافیایی خاص آن به همراه فرهنگ و سنن دیرپای و گستردگی اقوام و طوایف موجبات هنرآفرینی ساکنان بومی آن را فراهم آورده است، به طوری که این منطقه از کشور را می‌توان جزو قطب‌های صنایع دستی ایران نامید. سوزن دوزی، حصیربافی، سکه دوزی، گلیم بافی، چادر بافی، معرق صدف، زری دوزی و گلدوزی و طلاسازی از مهم‌ترین صنایع دستی منطقه چابهار است. غارهای سه‌گانه در دامنه کوه شهبازبند، حدود 25 متر بالاتر از سطح زمین دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی "بان مسیتی"می‌گویند. در زبان بلوچی ،"بان " مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا را می‌گویند و "مسیتی" معبد و پرستشگاه خوانده می‌شود.در درون یکی از غارها که طبیعی و کوچک است یک آرامگاه مکعب و صندوقچه‌ای که ارتفاع گنبد آن 40 سانتی متر است دیده می‌شود. روی دیوارهای سه طرف گنبد با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط "گجراتی" و خطوط هندی شباهت دارد. غار دوم به فاصله هفت قدم در سمت راست این غار، با سکویی از گچ و سنگ ساخته شده است. بر بدنه این سقف طبیعی، آثار تراش و ابزار کار به خوبی پیداست. دهانه غار 80 سانتی‌متر است. غار سوم به فاصله 50 متر در سمت چپ غار اصلی قرار دارد که طول قوس دهانه آن 20 متر است. به نظر می‌آید که این غارها در زمره یک واحد تأسیساتی و ساختمانی و به منزله توقفگاه‌ها یا مذبح یا پرستشگاه بوده است که سکویی برای انجام اعمال مذهبی یا تشریفات دیگر در سرتاسر پهنه جلوی هر سه غار ساخته بوده‌اند.

قلعه گواتر

قلعه گواتر در جنوب شرقی‌ترین قسمت از خاک ایران و در نقطه صفر مرزی (هم مرز با کشور پاکستان) قرار دارد. قلعه گواتر در امتداد جاده ساحلی چابهار- گواتر بر روی تپه‌ای مربوط به دوران پیش از تاریخ واقع شده است. پرتغالی‌ها در زمان تسلط بر عمان، پس از مسطح کردن تپه، قلعه را ایجاد کرده‌اند. سفال‌هایی که از این تپه به دست آمده دارای سبک و نقش‌های پیش از تاریخ است و اگر این مسئله ثابت شود، نشانه وجود فرهنگ صیادی در هزاره سوم پیش از میلاد در این منطقه خواهد بود. گورستان و چاه آبی باستانی، ارزش این منطقه را بیش از پیش کرده است.

اسکله ماهیگیری

در چابهار چندین اسکله صیادی وجوددارد که دو اسکله صیادی (تیس) و (رمین) از بقیه دیدنی ترند. اسکله تیس در داخل محوطه و اراضی منطقه آزاد و اسکله رمین در 10 کیلومتری شرق چابهار قرار دارد. تماشای کشتی ها و قایقهای صیادی و صیادان و صید انواع ماهی ها و شاه میگو که از محصولات دریایی هستند دیدنی است.

روستا و بندر تاریخی تیس

این روستا در 9 کیلومتری شمال خلیج فارس قرار گرفته است. در آثار برخی از مورخان سده‌های اول اسلامی به نام این روستای باستانی اشاره شده است .از دیگر جاذبه‌های تاریخی منطقه چابهار می‌توان به آرامگاه سید غلام رسول، قلعه پیروز گت، گورستان تپه نهادی، ساختمان قدیمی تلگراف خانه و قدمگاه خضر اشاره کرد.

روستای تیس

روستای قدیمی تیس با قدمتی بیش از 2000 سال در شمال ساحل و اسکله صیادی تیس، با مسجد زیبا و قدیمی و مردم روستایی و خونگرم آن از دیگر دیدنی های شهر چابهار است.

ساحل تیس

در مسیر جاده کنارک - چابهار و در 5 کیلومتری شهر و ساحل تیس با آلاچیق های زیبا وجود دارد .این ساحل به دلیل شیب بسیار کم و ملایم تا صدها متر دورتر از ساحل دارای عمق یکسان و کمتر از 1.5 متر است.

ساحل صخره ای

در چابهار به دلیل موقعیت منحصر به فرد آن که تنها بندر اقیانوسی کشور است (اقیانوس هند) منطقه ای وجوددارد که به ساحل صخره‌ای (دریا بزرگ) معروف است.منظره برخورد موج و صخره و ارتفاع آب که گاه تا 5 متر پس از برخورد با صخره‌های بلند، اوج می‌گیرد انواع خرچنگها و لاک پشت هایی که روی صخره ها همبازی موج اقیانوس و جدال موج و صخره اند همه و همه جلوه های نابی از طبیعت شاعرانه را به تصویر می‌کشند.

اسکله ماهیگیری

در چابهار چندین اسکله صیادی وجوددارد که دو اسکله صیادی (تیس) و (رمین) از بقیه دیدنی ترند. اسکله تیس در داخل محوطه و اراضی منطقه آزاد و اسکله رمین در 10 کیلومتری شرق چابهار قرار دارد. تماشای کشتی ها و قایقهای صیادی و صیادان و صید انواع ماهی ها و شاه میگو که از محصولات دریایی هستند دیدنی است.

گل فشان

در میان دشت کهیر و تنگ و در 20 کیلو مترى روستاى کهیر در مسیر جاده تنگ گالک به فاصله چند کیلومترى 3 تپه کوچک گل فشان به ارتفاع 10 تا 20 متر وجود دارد که 2 تاى آن‌ها همانند تپه بوده و از چند سال پیش غیرفعال شده است و سومى شکل یک آتشفشان بوده و در حال حاضر فعال است که یک پدیده منحصر به فرد طبیعى است و نظیر آن فقط در 3 نقطه دیگر جهان گزارش شده و همواره از دهانه آن گل سرد طوسى رنگى تراوش مى‌کند.

آثار باستانی و تاریخی

چابهار آثار باستانی و تاریخی متعددی دارد. روستا و بندر تاریخی تیس، قلعه پرتغالی‌ها روی تپه‌ای در 5 کیلومتری چابهار و مشرف بر خلیج چابهار، مقبره امامزاده سید غلام رسول در نزدیکی میدان شیلات شهر، مقبره های سنگی روستای تیس، ویرانه‌های شهبازبند، ساختمان قدیمی تلگرافخانه انگلیس، گودانگریز " گود انگلیس " ،قلعه و غار " بان مسیتی " روستای تیس، محوطه باستانی دمب کوه، قلعه گواتر، قلعه پیروزگت و بلوچ گت، گورستان‌ها و نیز مساجد قدیمی از جمله آثار باستانی و مراکز تاریخی شهرستان چابهار محسوب می‌شوند.

منطقه آزاد

محوطه اصلی در مساحتی به وسعت 230 هکتار ساخته شده است و دارای مجتمع‌های تجاری بسیار زیبا، کارگاه‌های تولیدی، ساختمان بانک‌ها و ... است.

روستای رمین

رمین یكی از روستاهای بزرگ چابهار واقع در دهستان “كمبل سلیمان” بخش مركزی این شهرستان جنوبی استان سیستان و بلوچستان است. این روستا در هفت كیلومتری بندر چابهار از نزدیكترین روستاهای صیادی به این شهر است و از سمت شرق از طریق جاده ساحلی بنادر صیادی بریس، پسابندر و خلیج گواتر را به شهر منتهی می‌سازد.